طب

سندرم تورتیک اختلال نوروبیولوژیک است که علائم و نشانه‌های آن عموما در دوران کودکی پدید می‌آید.
شایعترین سن شروع حرکات غیرارادی در این کودکان اوایل دوره ابتدایی است. درنتیجه معلمان احتمالا اولین کسانی هستند که علائم بیماران را می‌بینند.

این بیماری با چهار علامت اولیه مشخص می‌شود که برای تشخیص تورت وجود آنها ضروری است. البته خصوصیات بالینی دیگری هم در برخی از بیماران تورت مشاهده می‌شود. این چهار علامت عبارتند از:
۱-کودک دچار تورت تیک‌های حرکتی غیرارادی متعدد دارد. این تیک‌ها می‌توانند به صورت پرش‌های ناگهانی سر، شانه یا حتی کل بدن، چشمک زدن‌های متناوب یا چرخاندن چشمها، شکلک درآوردن یا رفتارهای متناوب، لمس کردن یا دق کردن‌های مکرر باشند. برخی از این بیماران حرکات قالبی بسیار پیچیده پیدا می‌کنند و حتی ممکن است رفتارهای جبری تکراری نشان دهند، مثل بو کردن اشیاء یا روشن و خاموش کردن پشت سر هم چراغ‌ها.

۲- خصوصیت دوم کودکان مبتلا به تورت تیک‌های صوتی است. یعنی از خود صدا درآوردن و به زبان آوردن لغات یا عبارات کوتاه به صورت غیرارادی. این تیک‌ها شامل بالا کشیدن بینی، صاف کردن گلو یا سرفه‌های مکرر، انواع مختلف صدا و فریادهای ناگهانی، خندیدن‌های غیرارادی پژواک گویی (تکرار کلام اخیر دیگران یا خود) و کوپرولالیه (بر زبان راندن کلماتی که از لحاط اجتماعی گفتن آنها مناسب و جایز نیست). البته این نوع تیک در واقع خیلی شایع نیست اما به نظر می‌رسد از سایر نشانه‌های سندرم تورتشناخته شده تر باشد.

۳- یکی دیگر از خصوصیات ویژه سندرم تورتاین است که نشانه‌های بیماری در زمان کوتاهی ظاهر و سپس ناپدید می‌شود. مثلا ممکن است زمان‌هایی باشد که تیک‌های بیمار بسیار شدیدند و زمان‌هایی باشد که بیمار هیچ نشانه و علامتی نداشته باشد.
و بالاخره نشانه‌های تورت در طول زمان تغییر می‌کنند. در یک سن تیک‌های کودک ممکن است به صورت چشمک زدن و بالا کشیدن بینی باشد و سال بعد به صورت بالا انداختن شانه و صدای کلیک درآوردن با زبان.

۴- یک خصوصیت ویژه نگران کننده دیگر غیرارادی بودن تیک‌هاست که با این وجود برخی از بچه‌ها می‌توانند به مدت چند ثانیه یا حتی بیشتر آنها را سرکوب کنند. در نتیجه کودکی که تیک‌های صوتی دارد ممکن است بتواند در مراسم مذهبی خود را کاملا آرام نگاه دارد و بعد در راه رسیدن به خانه آنها را با شدت و یا دفعات بیشتری بیرون بریزد. این خصوصیت تورت باعث می‌شود مردم به اشتباه فکر کنند رفتارهای بیمار عمدی است و یا اینکه کودک یا نوجوان مبتلا به هیچ وجه تیکی ندارد.

علل ایجاد عامل سندرم تورت

افراد مبتلا به تورت و خانواده آنها رنج بسیار می‌بردند، زیرا علت رفتارهای غیرطبیعی آنها از سوی جامعه پزشکی درک نمی‌شد. بیشتر آنها به اشتباه تشخیص‌های دیگر می‌گرفتند و به آنها گفته می‌شد که مشکلشان ریشه در اختلالات عاطفی دارد و در نتیجه درمان‌های مناسبی هم دریافت نمی‌کردند.
اکنون می‌دانیم که سندرم تورتیک اختلال نوروبیولوژیک است که نشانه‌ها و علائم آن رفتار را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر آموزگاران در مورد نشانه‌های این سندرم آگاهی کافی داشته باشند بسیار کمک کننده است چرا که آنها اغلب بیشترین برخورد را با کودک دارند و می‌توانند رفتار او را در درازمدت مشاهده کنند.
هم اکنون پذیرفته شده است که این بیماری و مشکلات همراه آن اختلالی ارثی است و اغلب می‌توانیم بسیاری از علائم بیماری از جمله تیک‌های حرکتی و رفتارهای همراه با آنها را در اعضای دیگر خانواده بیمار مشاهده کنیم و البته همانند سایر اختلالاتی که ارثی هستند والدین این بیماران در مورد انتقال ارثی این مشکل به فرزندان خود احساس گناه می‌کنند. لذا به هنگام صحبت در رابطه با مشکلات بیماران باید به این نکته نیز توجه کافی داشت.

راههای درمان سندرم تورت:

هیچ درمانی برای سندرم تورتوجود ندارد. درمان با کنترل نکاتی است که در فعالیتها و کارکردهای روزمره تداخل دارد. هنگامی‌که تیک‌ها شدید نیستند ، ممکن است درمان لازم نباشد.

همچنین بخوانید:

دارو :

داروهایی برای کمک به کنترل تیک یا کاهش علائم بیماریهای مرتبط عبارتند از:

داروهایی که دوپامین را مسدود یا کاهش می‌دهند:
فلوفنازین ،‌هالوپریدول (Haldol) ، ریزپریدون (Risperdal) و pimozide (Orap) می‌توانند به کنترل تیک کمک کنند. عوارض جانبی احتمالی شامل افزایش وزن و حرکات تکراری غیر ارادی است. تترابنازین (Xenazine) ممکن است توصیه شود ، اگرچه ممکن است باعث افسردگی شدید شود.

تزریق بوتولینوم (بوتاکس):
تزریق به عضله آسیب دیده ممکن است به تسکین یک تیک ساده یا صوتی کمک کند.

داروهای ADHD:
محرک‌هایی مانند متیل فنیدات (Metadate CD ، Ritalin LA و.. ) و داروهای حاوی دکستروآفتامین (Adderall XR ، Dexedrine و...) می‌توانند به افزایش توجه و تمرکز کمک کنند. با این حال ، برای برخی از مبتلایان به سندرم تورت، داروهای ADHD می‌توانند باعث افزایش تیک‌ها شوند.

مهار کننده‌های آدرنرژیک مرکزی:
داروهایی مانند کلونیدین (Catapres ، Kapvay) و گوانفاسین (Intuniv) - که معمولاً برای فشار خون بالا تجویز می‌شوند - ممکن است به کنترل علائم رفتاری مانند مشکلات کنترل پالس و حملات خشم کمک کنند. عوارض جانبی ممکن است شامل خواب آلودگی باشد.

داروهای ضد افسردگی فلوکستین ممکن است به کنترل علائم غم ، اضطراب و OCD کمک کند.

منبع: doctorhi